“Aile” yalnızca bir toplumsal yapı değil, aynı zamanda güçlü bir ideolojidir. Kimin kimle yaşaması gerektiğine, kimin kimi sevip destekleyeceğine ve hangi yaşam biçimlerinin meşru olduğuna dair uzun ve sessiz bir uzlaşmanın adıdır çoğu zaman.

Devletin 2024 yılını “Aile Yılı” ilan etmesiyle birlikte, bu ideolojik çerçeve daha da sertleşti. Aile, artık yalnızca korunması gereken bir yapı değil; toplumun kimliğini, inancını ve cinsiyet rejimini muhafaza etmekle görevli bir kale olarak tarif ediliyor. Devletin düzenlediği, dinin kutsadığı ve hukukun sınırlarını çizdiği; bu yolla toplumsal normların bekçiliğini yapan bir yapı olarak yaşamlarımıza sirayet ediyor. Siyasetçilerin kürsülerinden medyanın haber diline, eğitim müfredatından sosyal politika belgelerine kadar her yerde karşımıza çıkan bu mabul aile tanımı, çoğumuzu yok sayan, bazılarımızı ise açıkça hedef alan bir düzene işaret ediyor.

Bu sayıyı hazırlarken sormak istedik: Aile kime denir? Kimler aile sayılır? Ve biz bu kavramı nasıl yeniden sahiplenebiliriz?

Aile, pek çoğumuz için bir aidiyet değil, bir kopuş anıdır. Kimimiz evden kovulduk, kimimiz görünmez kılındık, kimimiz susturulduk. Ama hepsinin ardından yeni ilişkiler kurduk. Seçtik. Kimi zaman aynı evi paylaştıklarımız, kimi zaman yalnızca birlikte ağlayıp gülebildiklerimiz oldu ailemiz. Bazen tek bir dost, bazen bir sokak eylemi sırasında omzumuza dokunan el… Seçilmiş ailelerimiz, hayatta kalmanın ve iyileşmenin yollarını gösterdi bize. Ve gösteriyor hâlâ.

Kaos GL’nin bu sayısında, devletin aileyi bir kontrol mekanizmasına dönüştürme çabasını, bu çabanın geçmişte ve bugün nasıl direnişle karşılandığını inceliyoruz. Seçilmiş aile deneyimlerinden kişisel anlatılara, queer kuramın aile eleştirisinden hukuki tartışmalara uzanan metinlerde, çok sesli ve çok katmanlı bir “aile” resmi çiziyoruz.

Keyifli okumalar